Hoe herken je een angstaanval? (2023)

Angstaanvallen zijn plotselinge aanvallen van intense angst of angstgevoelens. Ze kunnen zich op verschillende manieren manifesteren, zoals hartkloppingen, zweten, trillen, ademnood en gevoelens van paniek. Deze aanvallen kunnen zich voordoen in situaties die normaal gesproken geen angst zouden veroorzaken, of zelfs zonder duidelijke aanleiding.

Wat zijn symptomen van angstaanvallen?

Het herkennen van een angstaanval kan soms moeilijk zijn, omdat de symptomen vaak lijken op die van andere aandoeningen, zoals hartproblemen. Een angstaanval begint vaak plotseling en bereikt snel een piek, waarna de symptomen geleidelijk afnemen. De aanval duurt meestal tussen 5 en 20 minuten, hoewel sommige mensen ervaren dat deze langer aanhouden.

Het is belangrijk op te merken dat de oorzaak van angstaanvallen vaak complex is en dat meerdere factoren vaak samenkomen.

De symptomen van angstaanvallen kunnen variëren van persoon tot persoon, maar de meest voorkomende zijn:

Hartkloppingen of een snelle hartslag
Zweten
Trillen of rillen
Ademnood of gevoel alsof je niet genoeg lucht kunt krijgen
Gevoelens van paniek of ontzetting
Gevoel van onwerkelijkheid of dissociatie
Gevoel alsof je gaat flauwvallen of dat je het bewustzijn gaat verliezen
Pijn of ongemak in de borst
Buikpijn of maagklachten
Duizeligheid of een onstabiel gevoel
Gevoel van verlamming of hulpeloosheid
Angst voor de dood of om gek te worden

Omdat angstaanvallen soms moeilijk te herkennen zijn, is het raadzaam een arts te raadplegen wanneer je twijfelt of de symptomen een lichamelijke oorzaak kunnen hebben.

Welke factoren spelen een rol bij het ontstaan van angstaanvallen?

Er zijn verschillende factoren die een rol kunnen spelen bij het ontwikkelen van angstaanvallen, waaronder biologische, psychologische en omgevingsfactoren. Sommige mensen hebben een erfelijke aanleg voor angststoornissen, terwijl anderen angstaanvallen kunnen ontwikkelen als gevolg van stressvolle gebeurtenissen in hun leven. Het kan ook voorkomen dat angstaanvallen ontstaan zonder duidelijke oorzaak.

Hieronder staan enkele van de meest voorkomende oorzaken van angstaanvallen:

Erfelijkheid: Sommige mensen hebben een erfelijke aanleg voor angststoornissen en zijn daarom vatbaarder voor angstaanvallen.
Stressvolle gebeurtenissen: Traumatische gebeurtenissen zoals een echtscheiding, een overlijden of een verhuizing kunnen angstaanvallen veroorzaken.
Financiële problemen: Financiële problemen kunnen angst veroorzaken en leiden tot angstaanvallen.
Problemen op het werk of op school: Problemen op het werk of op school kunnen stress veroorzaken en leiden tot angstaanvallen.
Problemen in een relatie: Problemen in een relatie kunnen angst veroorzaken en leiden tot angstaanvallen.
Fysieke of emotionele trauma’s uit het verleden: Trauma’s uit het verleden kunnen angst veroorzaken en leiden tot angstaanvallen.
Overmatige cafeïne- of alcoholconsumptie: Overmatige cafeïne- of alcoholconsumptie kan angst veroorzaken en leiden tot angstaanvallen.
Bepaalde medicijnen of drugs: Sommige medicijnen of drugs kunnen angst veroorzaken en leiden tot angstaanvallen.

Wat zijn triggers voor angstaanvallen?

Triggers zijn situaties, gedachten of gebeurtenissen die een angstaanval kunnen veroorzaken. Deze kunnen verschillen van persoon tot persoon en kunnen zowel extern als intern zijn. Hieronder staan enkele voorbeelden van triggers:

Stressvolle gebeurtenissen, zoals een echtscheiding, een overlijden of een verhuizing
Financiële problemen
Problemen op het werk of op school
Problemen in een relatie
Fysieke of emotionele trauma’s uit het verleden
Gedachten of beelden die angst opwekken
Overmatige cafeïne- of alcoholconsumptie
Bepaalde medicijnen of drugs
Bepaalde ruimtes of situaties, zoals drukke plaatsen, hoogtes of donkere ruimtes

Het is belangrijk op te merken dat triggers kunnen veranderen over de tijd en dat wat een trigger was in het verleden, dit niet noodzakelijk betekent dat het ook in de toekomst een trigger zal zijn. Het identificeren van triggers voor angstaanvallen kan helpen bij het ontwikkelen van coping strategieën en het verminderen van de frequentie en de ernst van de aanvallen.

Wat is het verschil tussen angst- en paniekaanvallen?

Angst- en paniekaanvallen zijn beide vormen van intense angst die zich plotseling kunnen voordoen. Er zijn echter enkele belangrijke verschillen tussen de twee:

Intensiteit: Angstaanvallen zijn vaak minder intens dan paniekaanvallen. Paniekaanvallen gaan vaker gepaard met intense angst en paniekgevoelens, terwijl angstaanvallen over het algemeen vaak milder zijn.
Duur: Angstaanvallen duren vaak langer dan paniekaanvallen. Angstaanvallen kunnen enkele minuten tot uren duren, terwijl paniekaanvallen vaak binnen een paar minuten voorbij zijn.
Oorzaak: Angstaanvallen kunnen vaak worden veroorzaakt door specifieke triggers, zoals stressvolle gebeurtenissen of specifieke situaties. Paniekaanvallen komen vaak zonder duidelijke oorzaak voor.
Frequentie: Angstaanvallen kunnen zich periodiek voordoen, terwijl paniekaanvallen vaak vaker voorkomen

Het is belangrijk op te merken dat angstaanvallen en paniekaanvallen vaak samengaan en dat iemand die vaak paniekaanvallen ervaart ook last kan hebben van angstaanvallen. Het is aan te raden professioneel advies te vragen als je denkt dat je last hebt van angstaanvallen of paniekaanvallen, omdat deze aandoeningen kunnen leiden tot ernstige beperkingen in het dagelijks leven.

Wat kan je doen als je een angstaanval hebt?

Als je een angstaanval hebt, zijn er een aantal dingen die je kunt doen om de symptomen te verminderen en de aanval sneller te laten stoppen:

Ademhalingsoefeningen: Probeer te concentreren op je ademhaling en adem langzaam in en uit door je neus. Probeer je buik te gebruiken om te ademen in plaats van je borst.
Accepteer de aanval: Probeer te accepteren dat je een angstaanval hebt en dat dit normaal is. Herinner jezelf eraan dat een angstaanval geen gevaar oplevert voor je gezondheid en dat de symptomen tijdelijk zijn.
Verander je omgeving: Als mogelijk, verander van omgeving. Ga naar een rustige plek waar jij je veilig voelt en waar je kunt ontspannen.
Gebruik ontspanningstechnieken: Probeer ontspanningstechnieken zoals yoga, meditatie of progressieve spierontspanning om je lichaam te ontspannen.
Praat met iemand: Praat met iemand die je vertrouwt over je angstaanval. Dit kan helpen bij het verminderen van de angst en het gevoel van eenzaamheid.
Vermijd alcohol en cafeïne: Alcohol en cafeïne kunnen angstaanvallen verergeren, dus vermijd zoveel mogelijk.
Neem contact op met een therapeut: Als je angstaanvallen vaak voorkomen, of als ze je leven beïnvloeden, neem dan contact op met een therapeut voor professioneel advies.

Het is belangrijk op te merken dat angstaanvallen normaal zijn en dat iedereen er wel eens een kan hebben. Het is nuttig om een gezonde levensstijl te behouden, te werken aan coping vaardigheden en professioneel advies te vragen als het noodzakelijk is.

Hoe wordt er binnen het oplossingsgericht werken gekeken naar angstaanvallen

Binnen het oplossingsgericht werken richten we ons op de huidige problemen en hoe deze op te lossen. Dit in plaats van te focussen op de oorzaken van de angstaanvallen in het verleden. Het doel is om jou te helpen effectieve oplossingen te vinden voor je huidige problemen en om coping vaardigheden te versterken, zodat je beter in staat bent om toekomstige aanvallen te hanteren.

Binnen het oplossingsgericht werken word je geholpen om je sterktes en vaardigheden te identificeren en te benutten. Dit kan helpen bij het ontwikkelen van een positief zelfbeeld en het versterken van je zelfvertrouwen. Ook wordt er gekeken naar hoe jij je in het verleden hebt weten aan te passen aan moeilijke situaties, dit kan helpen bij het ontwikkelen van nieuwe oplossingen.

Een ander belangrijk aspect binnen het oplossingsgericht werken is het ontwikkelen van realistische doelen en een stappenplan, om de angstaanvallen te verminderen of te voorkomen. Dit kan onder andere door het identificeren van triggers voor angstaanvallen en het ontwikkelen van coping strategieën om hiermee om te gaan.

In therapie gaan we samen met jou werken aan deze doelen en de vooruitgang regelmatig evalueren. Het oplossingsgericht werken kan helpen bij het verminderen van angstaanvallen, zodat je beter in staat bent eventuele toekomstige aanvallen te hanteren.

Wil je graag samen op weg?

Ben je op zoek naar iemand die jou, of je kind, in zijn groeiproces kan ondersteunen? Neem dan eens een kijkje op de website van de praktijk en ontdek wat Yoeka voor jou kan betekenen. Of plan je afspraak voor een gesprek.

Yoeka biedt oplossingsgerichte therapie voor kinderen (vanaf 7 jaar), jongeren en volwassenen bij angst- en stress gerelateerde klachten. En loopbaanbegeleiding met loopbaancheques erkend door VDAB.

Plan een afspraak

Vragen?

Heb je nog vragen, neem dan gerust contact op via onderstaand formulier. Of stel ze aan Charlotte de mot onze chatbot.

Van rijangst naar vertrouwen in jezelf (2021)

Wanneer je last hebt van rijangst, kan dit je leven ernstig beperken. Het kan invloed hebben op de verplaatsing naar je werk, hobby’s en bepaalde verplichtingen. Of het kan invloed hebben op activiteiten welke je samen met de kinderen of anderen wilt ondernemen.

Wat is rijangst?

Rijangst, of met een moeilijk woord amaxofobie, is de angst voor autorijden. Wanneer je hier last van hebt, durf je geen auto meer te rijden omdat je bang bent achter het stuur. Sommige mensen zijn enkel, of eveneens, angstig wanneer ze als passagier met iemand meerijden.

Sommige mensen ervaren deze angst enkel wanneer ze op de autosnelweg rijden en kunnen zich prima redden op de baantjes binnendoor. Hier spreken we van snelwegangst. Anderen vermijden het autorijden volledig en weer anderen voelen zich meer comfortabel wanneer ze zelf de touwtjes in handen hebben en dus achter het stuur kunnen plaats nemen. In het laatste geval treedt de angst vooral op wanneer ze als bijzitter meerijden en bijgevolg geen controle hebben over de situatie. Soms kan men zich prima redden als bestuurder wanneer er een vertrouwenspersoon bij in de wagen zit en treedt de angst vooral op wanneer men alleen of met anderen (geen vertrouwenspersonen) achter het stuur dient te kruipen.

Andere zaken welke rijangst kunnen uitlokken zijn: tunnels, bruggen, veel bomen langs de kant van de weg, betonblokken aan de kant van de weg, het ontbreken van een pechstrook, …

De situatie waarin de klachten zich kunnen voordoen, kan dus van persoon tot persoon en situatie tot situatie verschillen. Toch zijn er een aantal overlappende kenmerken die bij elke vorm van rijangst terug te vinden zijn. Deze klachten kunnen reeds optreden vanaf het ogenblik dat men eraan denkt dat men met de wagen dient te rijden of wanneer onderweg zich een specifieke situatie voordoet.

Hoe kan je rijangst herkennen?

De symptomen van rijangst zijn te vergelijken met deze welke optreden wanneer we een paniekaanval ervaren.

Lichamelijk kunnen we volgende zaken waarnemen:

Verhoogde en versnelde ademhaling
Hogere hartslag
Zweten
Trillen van handen, benen en/of hoofd
Duizelig of misselijk gevoel
Warm krijgen
Verminderd of wazig zicht
Huilen of verminderde controle over emoties
Black out en niet meer weten waar men naartoe wil rijden
Vlekken voor de ogen
…

Op het gebied van denken nemen we vaak volgende zaken waar:

Denken dat men de controle gaat verliezen
Verminderde concentratie
Twijfelen over de eigen rijvaardigheden
Denken dat men een ongeluk kan veroorzaken
Het gevoel of idee hebben dat men met de stroom mee moet
Het gevoel of idee vast te zitten en niet meer weg te kunnen
Geen vertrouwen hebben in het voertuig op zich, denken dat er elk ogenblik iets stuk kan gaan
Gevoel van tunnelzicht (sterke focus op de rijbaan en mogelijk gevaarlijke situaties)
Gedachte dat men het overzicht in het verkeer gaat verliezen
Gedachte dat men niet tijdig van rijstrook zal kunnen wisselen bij druk verkeer
…

Qua gedrag zijn volgende kenmerken het meest voorkomend

Vermijden van autorijden of rijden op de snelweg. Ook kan het zijn dat men bepaalde plaatsen gaat vermijden omdat men daar ooit een paniekaanval heeft gehad.
Indien men alleen is: contact opnemen met de vertrouwenspersoon
Enkel rijden indien dit samen kan met een vertrouwenspersoon waarvan men weet dat deze hen rustig kan krijgen indien men een angstaanval krijgt.
Steeds uitkijken naar mogelijke vluchtroutes
Tijdens een rit aan de kant gaan staan om even te bekomen
…

Oorzaken van rijangst

Angst voor autorijden kan verschillende oorzaken hebben.

Gebrek aan ervaring of routine: wanneer je pas je rijbewijs hebt, ben je vaak nog onzeker over je rijprestaties. Doordat je het autorijden spannend vindt, ga je minder en minder rijden. Tot je misschien op een gegeven ogenblik niet meer achter het stuur kruipt en het autorijden dus helemaal gaat vermijden.
Wanneer je op één of andere manier betrokken was bij een verkeersongeval (als bestuurder, bijrijder of toeschouwer) kan dit een zeer ingrijpende impact op je nalaten. Hier spreken we van een verkeerstrauma. Dit trauma kan telkens je achter het stuur kruipt, opnieuw getriggerd worden met onaangename gewaarwordingen tot gevolg.
De vicieuze paniekcirkel vormt een andere oorzaak van rijangst. Hier heeft men tijdens het autorijden ooit een onaangename lichamelijke reactie gehad. Deze reactie kan schijnbaar uit het niets komen of zich voordoen naar aanleiding van een spannende reactie bv plots remmen voor een voorganger. Vervolgens is men meer op het lichaam gaan focussen tijdens het rijden omdat men schrik heeft dat deze reactie zich opnieuw zal voordoen. Door de focus wordt de angst versterkt en zullen de verschijnselen zich meer gaan voordoen. Zo komt men in een vicieuze cirkel terecht en wordt de angst steeds groter.
De oorzaak van rijangst hoeft echter niet altijd rechtstreeks aan een situatie tijdens het autorijden gekoppeld te zijn. Langdurige spanning of stress, ingrijpende gebeurtenissen in je leven kunnen eveneens rijangst in de hand werken.

Rijangst: wat zijn mogelijke oplossingen?

Om van rijangst vanaf te raken, is het belangrijk om te ontdekken wat de angst juist triggert. Daarnaast is het nuttig om de aanleiding mee in beeld te krijgen. Deze is vaak vrij snel duidelijk wanneer deze rechtstreeks betrekking heeft op het autorijden. In het geval dat de rijangst ontstaat vanuit situaties welke niet gekoppeld zijn aan het autorijden op zich, vraagt het soms wat langer zoeken om meer rust te krijgen tijdens het auto rijden.

In dit laatste geval is het vaak ook lastiger om te aanvaarden dat deze algehele stress zoveel invloed heeft op je rijgedrag. Hierdoor blijft men soms lang met de angst zitten omdat men moeilijk kan begrijpen dat de oorzaak, en bijgevolg ook de behandeling, elders te zoeken is. Vertrouwen in je therapeut is hierbij essentieel om hier samen van los te komen.

Bij de behandeling van rijangst is het belangrijk om stap voor stap vertrouwen in jezelf op te bouwen. Om de scherpe kantjes van het lichamelijke gevoel af te halen, is het vaak nuttig om te werken met IEMT. Daarnaast is het belangrijk aandacht te besteden aan je denken en gedrag.

Zorg ervoor dat je alles stap voor stap opbouwt zodat jij je kunt focussen op successen. Onthoud dat het oké is om jezelf af en toe een keer uit te dagen en het nergens voor nodig is om je in de paniekzone te zetten. Deze ervaringen gaan er enkel voor zorgen dat de angst vergroot en het gevoel van falen versterken. Wees mild voor jezelf en gun jezelf voldoende tijd om van je rijangst los te komen.

Wil je graag samen op weg?

Yoeka biedt oplossingsgerichte therapie voor kinderen (vanaf 7 jaar), jongeren en volwassenen bij angst- en stress gerelateerde klachten. En loopbaanbegeleiding met loopbaancheques erkend door VDAB.

Plan een afspraak

Vragen?

Heb je nog vragen, neem dan gerust contact op via onderstaand formulier. Of stel ze aan Charlotte de mot onze chatbot.

Hyperventilatie verklaard (2020)

Wat is hyperventilatie?

Bij hyperventilatie, ga je sneller en oppervlakkiger ademen. Hyperventileren kan zomaar uit het niets optreden, na een negatieve ervaring of zelfs tijdens je slaap. Soms zijn de aanvallen heftig, soms hyperventileer je zonder het te weten omdat je ademhaling niet opvallend versneld of dieper is.

Hyperventilatie en de ademhaling

De ademhaling wordt onbewust aangestuurd. Over dit proces hoeven we niet diep na te denken. Via de mond of neus ademen we zuurstof ( O₂) in en koolzuurgas ( CO₂ ) uit. Bij ontspanning of in onze slaap, ademen we meestal rustig vanuit de buik, de zogenaamde buikademhaling. Tijdens inspanning wordt de ademhaling sneller en verhoogd deze. Zo krijgen we meer zuurstof binnen om beter te kunnen presteren. Dit wordt ook wel de borst- of ribademhaling genoemd.

Het lichaam houdt het evenwicht tussen in- en uitademing meestal goed in balans. Hierdoor is de zuurgraad van het bloed steeds optimaal. Wanneer deze balans wordt verstoord, uit zich dit in verscheidene lichamelijke klachten.

Hyperventilatie symptomen

Bij hyperventilatie verloopt de ademhaling versnelt. Hierdoor ga je te veel CO₂ uitademen. Waardoor de zuurgraad van het bloed uit evenwicht geraakt.

Door dit onevenwicht wordt het stresszenuwstelsel (sympathisch zenuwstelsel) geactiveerd wat allerlei symptomen veroorzaakt.

Een aantal kenmerken zijn onder andere:

Gevoel van ademnood
Stekende pijn en beklemmend gevoel links op de borstkas
Snelle hartslag
Duizeligheid
Zweten
(Gevoel van) flauwvallen
Zwakte
Beven
Tintelingen in het aangezicht, handen en voeten
Spierkrampen
Concentratieproblemen
Gevoelens van angst of paniek
Vermoeidheid
….

Hyperventilatie oorzaak

De oorzaak van hyperventilatie kan een verschillende basis hebben. Het kan zijn dat je gaat hyperventileren na een zware inspanning. Als je bvb heel erg snel gelopen hebt, is het mogelijk dat je gaat hyperventileren.

Daarnaast kan het ook een psychologische oorzaak hebben. Hierbij ontstaat er stress door een gebeurtenis van buitenaf waardoor het kan zijn dat je, vanuit een oeroud overlevingsmechanisme, gaat hyperventileren.

Doordat de zuurgraad van het bloed verandert, is het helpend ervoor te zorgen dat je meer CO₂ gaat inademen en minder O₂ gaat uitademen. Dat is waarom het ademen in een papieren zak zo goed helpt. Ook kan je met je handen een schelp vormen voor de mond en rustig in en uitademen. Zo raakt de balans stilaan weer op orde en stop je met hyperventileren.

Chronische hyperventilatie

Vaak is hyperventilatie chronisch. Dit wil zeggen dat het meerdere keren na elkaar op korte termijn in je leven optreedt. Daarnaast doet het probleem zich reeds geruime tijd voor (bv een jaar). In veel gevallen treedt het hier onbewust op, dus zonder dat je een opvallende versnelde of verdiepte ademhaling opmerkt. We spreken dan van een gespannen ademhaling.

Hoe ontstaat chronische hyperventilatie?

Chronische hyperventilatie ontstaat meestal door een kwetsbaarheid in het zenuwstelsel of in een periode waarin je psychisch kwetsbaar bent. Door het overweldigende en beangstigende karakter van een hyperventilatieaanval, hebben mensen, die deze ervaring hebben meegemaakt, vaak schrik dat deze zich nogmaals herhaalt. Hierdoor wordt de kans op herhaling groter omdat men er te hard op fixeert. Dit wordt ook wel de paradox van de roze olifant op rolschaatsen genoemd. Deze paradox kan ook optreden wanneer je hyperventilatie onder controle tracht te krijgen door middel van ademhalingsoefeningen. Het kan voorkomen dat je hierdoor nog heftiger gaat hyperventileren.

Wat kan je doen wanneer je iemand kent die hyperventileert?

Wanneer iemand in je naaste omgeving hyperventileert, blijf dan zelf vooral rustig. De persoon is er reeds meerdere malen in geslaagd een hyperventilatieaanval te stoppen en kan dit ook deze keer opnieuw. Wanneer je zelf in paniek raakt, is dit niet helpend voor de persoon die de aanval krijgt. Indien je het moeilijk vindt rustig te blijven, spreek dan, op een moment dat je allebei rustig bent, af wat je best doet wanneer de ander een aanval krijgt (bv je verplaatsen naar een andere ruimte).

Wanneer een dokter raadplegen?

Hyperventilatie kan erg beangstigend zijn omdat je het gevoel kunt hebben dat je een hartaanval krijgt. Slechts in een klein aantal gevallen is de oorzaak gelegen bij een long-, hart- of hersenaandoening. Raadpleeg zeker een arts wanneer je:

gedurende langere periode een beklemmend gevoel op je borst ervaart.
je gedurende langere tijd erg benauwd voelt.
zelf het gevoel hebt dat er iets anders aan de hand is.
reeds verschillende stappen hebt ondernomen en je het probleem niet opgelost krijgt.

Dit om je ervan te vergewissen dat er geen medische oorzaak ten grondslag ligt aan je probleem. Je arts zal je bevragen en verder onderzoeken om zo eventuele lichamelijke oorzaken uit te sluiten. Indien nodig zal hij een gepaste behandeling starten.

Hyperventilatie behandeling

Wanneer er geen lichamelijke oorzaak te vinden is, is hyperventileren compleet ongevaarlijk!

De aanvallen die je krijgt, zijn steeds van voorbijgaande aard en brengen geen schade toe aan het lichaam.

Hierdoor is het dus onnodig en niet zinvol om medicijnen te nemen om het te genezen.

Toch blijft hyperventileren een overweldigende en beangstigende ervaring en is het interessant het zo snel mogelijk onder controle te krijgen. Zoals hierboven reeds aangehaald zijn er verschillende manieren om met hyperventilatie om te gaan. Omdat iedere persoon anders is, kan het zijn dat een bepaalde oefening (bv ademhalingsoefeningen, mindfulness, …) voor jou niet werkt. Ga dan op zoek naar een behandeling die bij jou past en krijg zo stap voor stap hyperventilatie weer onder controle.

Wil je graag samen op weg?

Yoeka biedt oplossingsgerichte therapie voor kinderen (vanaf 7 jaar), jongeren en volwassenen bij angst- en stress gerelateerde klachten. En loopbaanbegeleiding met loopbaancheques erkend door VDAB.

Plan een afspraak

Vragen?

Heb je nog vragen, neem dan gerust contact op via onderstaand formulier. Of stel ze aan Charlotte de mot onze chatbot.

Waarom werkt het negeren van een probleem niet? (2024)

Heb jij ook ooit geëxperimenteerd met het negeren van een probleem, in de hoop dat het vanzelf over zou gaan? Je bent niet de enige. Velen van ons hebben wel eens de neiging om problemen onder het tapijt te vegen, denkend dat als we er geen aandacht aan besteden, ze misschien wel vanzelf verdwijnen. Maar vaak komt het probleem dan juist harder terug, of het nu op de korte of lange termijn is.

In de psychologie wordt dit soms uitgelegd aan de hand van wat we noemen de ‘paradox van de roze olifant op rolschaatsen’. Klinkt bijzonder, nietwaar? Het idee hierachter is dat het actief proberen te vermijden van bepaalde gedachten of problemen ze alleen maar meer op de voorgrond plaatst in onze gedachten.

Het negeren van een probleem

In het leven worden we regelmatig blootgesteld aan uitdagende omstandigheden. De ene keer lukt het beter om hier mee om te gaan dan een andere keer.

Sommige zaken kunnen een grote emotionele impact op ons hebben. In dit geval wordt al eens de goedbedoelde raad gegeven dat je de draad terug op moet nemen, je moet herpakken. En vaak doen we dit ook. We gaan allerlei dingen inbouwen in ons leven om een innerlijke onrust of emotionele pijn niet te moeten voelen.

Dit negeren van een probleem is echter steeds een korte termijn oplossing. En dan nog niet eens een goede. Want vroeg of laat komt de pijn opnieuw naar boven al kunnen we dan vaak niet meer achterhalen hoe het komt dat we zo uit balans worden gebracht.

Wat heeft dit nu met een roze olifant op rolschaatsen te maken?

Zie je de olifant op bovenstaande foto? Hij is niet bepaald roze en draagt geen rolschaatsen. Het is dus eigenlijk een gewone olifant die je ziet. Niets speciaals aan, kan je denken. En toch, misschien heb je opgemerkt dat deze olifant wel erg alleen is.

Zijn olifanten normaal geen kuddedieren?
Zou hij eenzaam zijn?
Gaat hij het wel overleven, zo alleen in de jungle?
En leven olifanten überhaupt wel in de jungle, of waar komen ze overal voor?
Hoe staat het eigenlijk met de levensverwachting en -kwaliteit van de olifant vandaag de dag?

Laten we daar maar niet aan denken, want dit maakt ons niet bepaald gelukkig. Dus leg dit artikel even opzij en doe je uiterste best om één minuut niet aan deze of andere olifanten te denken. Wat er ook gebeurt, zorg dat je niet aan deze of andere olifanten denkt of nog erger dat er een olifant vanuit je geheugen op je netvlies verschijnt. Probeer het maar even. Als je het moeilijk vindt, zeg dan gewoon tegen jezelf dat je nu niet aan olifanten wilt denken.

En is het je gelukt?

Is het gelukt om niet aan deze of andere olifanten te denken?

De kans is zeer groot dat je hier niet in geslaagd bent en je bent zeker niet de enige die hier moeite mee heeft.

Dit heeft betrekking op het feit dat de hersenen zijn ontworpen om ons te beschermen. Wanneer we een label kleven op zaken welke we opzettelijk willen vergeten of waaraan we niet willen denken, plakken de hersenen er een sticker ‘heel erg belangrijk’ of ‘VIP’ (=very important problem) op.

Hierdoor gaan we ze juist beter en vaker herinneren en heeft onze actie een omgekeerd of paradoxaal effect. We geven de hersenen het signaal dat deze gebeurtenis of boodschap juist erg belangrijk is. Waarom zouden we ze immers willen vergeten?

Meestal is dit omdat ze ons angst of pijn bezorgt. Dit zijn twee zaken welke gevaar kunnen betekenen voor onze overleving en van daaruit gaan de hersenen er dus juist extra aandacht aan besteden, aangezien zij de taak hebben ons te beschermen tegen gevaar.

Van daaruit gaan pijnlijke herinneringen of verontrustende gedachten juist sterker naar voor komen wanneer we veel moeite doen om ze niet te voelen of aan te denken.

Wat kan je doen als het probleem meer en meer op de voorgrond komt?

Op een bepaald moment in ons leven, meestal wanneer we onder stress staan, komt de pijn – welke we hebben getracht te negeren – opnieuw naar boven.

In dat geval is het vaak moeilijk om ze nog verder te negeren.

Zoals je met het experiment met de olifant gemerkt hebt, kan je dan wel proberen tegen jezelf te zeggen dat je er niet aan wilt denken. Hoe meer je dit echter denkt of tegen jezelf zegt, hoe meer je juist aan dit probleem, deze pijn, gaat denken.

Het negeren van een probleem kan op korte termijn soms wel werken. Op lange termijn heeft het geen gunstig, blijvend effect. Soms stapelen problemen zich meer en meer op en kunnen we een hardere weerbots krijgen wanneer ze opnieuw bloot komen te liggen.

Beter is het om deze zaken te aanvaarden of op te lossen op het ogenblik dat ze zich aandienen. Dit kan erg moeilijk zijn indien ze gevoelens van angst of stress oproepen. Aanvaarding wil niet zeggen dat je akkoord dient te gaan met sommige zaken. Wel dat je de realiteit aanvaard zoals deze op dat ogenblik is.

Wil je graag samen op weg?

Yoeka biedt oplossingsgerichte therapie voor kinderen (vanaf 7 jaar), jongeren en volwassenen bij angst- en stress gerelateerde klachten. En loopbaanbegeleiding met loopbaancheques erkend door VDAB.

Plan een afspraak

Vragen?

Heb je nog vragen, neem dan gerust contact op via onderstaand formulier. Of stel ze aan Charlotte de mot onze chatbot.

Laatst bijgewerkt in 2024