Heb jij ook ooit geëxperimenteerd met het negeren van een probleem, in de hoop dat het vanzelf over zou gaan? Je bent niet de enige. Velen van ons hebben wel eens de neiging om problemen onder het tapijt te vegen, denkend dat als we er geen aandacht aan besteden, ze misschien wel vanzelf verdwijnen. Maar vaak komt het probleem dan juist harder terug, of het nu op de korte of lange termijn is.
In de psychologie wordt dit soms uitgelegd aan de hand van wat we noemen de ‘paradox van de roze olifant op rolschaatsen’. Klinkt bijzonder, nietwaar? Het idee hierachter is dat het actief proberen te vermijden van bepaalde gedachten of problemen ze alleen maar meer op de voorgrond plaatst in onze gedachten.
Het negeren van een probleem
In het leven worden we regelmatig blootgesteld aan uitdagende omstandigheden. De ene keer lukt het beter om hier mee om te gaan dan een andere keer.
Sommige zaken kunnen een grote emotionele impact op ons hebben. In dit geval wordt al eens de goedbedoelde raad gegeven dat je de draad terug op moet nemen, je moet herpakken. En vaak doen we dit ook. We gaan allerlei dingen inbouwen in ons leven om een innerlijke onrust of emotionele pijn niet te moeten voelen.
Dit negeren van een probleem is echter steeds een korte termijn oplossing. En dan nog niet eens een goede. Want vroeg of laat komt de pijn opnieuw naar boven al kunnen we dan vaak niet meer achterhalen hoe het komt dat we zo uit balans worden gebracht.
Wat heeft dit nu met een roze olifant op rolschaatsen te maken?
Zie je de olifant op bovenstaande foto? Hij is niet bepaald roze en draagt geen rolschaatsen. Het is dus eigenlijk een gewone olifant die je ziet. Niets speciaals aan, kan je denken. En toch, misschien heb je opgemerkt dat deze olifant wel erg alleen is.
- Zijn olifanten normaal geen kuddedieren?
- Zou hij eenzaam zijn?
- Gaat hij het wel overleven, zo alleen in de jungle?
- En leven olifanten überhaupt wel in de jungle, of waar komen ze overal voor?
- Hoe staat het eigenlijk met de levensverwachting en -kwaliteit van de olifant vandaag de dag?
Laten we daar maar niet aan denken, want dit maakt ons niet bepaald gelukkig. Dus leg dit artikel even opzij en doe je uiterste best om één minuut niet aan deze of andere olifanten te denken. Wat er ook gebeurt, zorg dat je niet aan deze of andere olifanten denkt of nog erger dat er een olifant vanuit je geheugen op je netvlies verschijnt. Probeer het maar even. Als je het moeilijk vindt, zeg dan gewoon tegen jezelf dat je nu niet aan olifanten wilt denken.
En is het je gelukt?
Is het gelukt om niet aan deze of andere olifanten te denken?
De kans is zeer groot dat je hier niet in geslaagd bent en je bent zeker niet de enige die hier moeite mee heeft.
Dit heeft betrekking op het feit dat de hersenen zijn ontworpen om ons te beschermen. Wanneer we een label kleven op zaken welke we opzettelijk willen vergeten of waaraan we niet willen denken, plakken de hersenen er een sticker ‘heel erg belangrijk’ of ‘VIP’ (=very important problem) op.
Hierdoor gaan we ze juist beter en vaker herinneren en heeft onze actie een omgekeerd of paradoxaal effect. We geven de hersenen het signaal dat deze gebeurtenis of boodschap juist erg belangrijk is. Waarom zouden we ze immers willen vergeten?
Meestal is dit omdat ze ons angst of pijn bezorgt. Dit zijn twee zaken welke gevaar kunnen betekenen voor onze overleving en van daaruit gaan de hersenen er dus juist extra aandacht aan besteden, aangezien zij de taak hebben ons te beschermen tegen gevaar.
Van daaruit gaan pijnlijke herinneringen of verontrustende gedachten juist sterker naar voor komen wanneer we veel moeite doen om ze niet te voelen of aan te denken.
Wat kan je doen als het probleem meer en meer op de voorgrond komt?
Op een bepaald moment in ons leven, meestal wanneer we onder stress staan, komt de pijn – welke we hebben getracht te negeren – opnieuw naar boven.
In dat geval is het vaak moeilijk om ze nog verder te negeren.
Zoals je met het experiment met de olifant gemerkt hebt, kan je dan wel proberen tegen jezelf te zeggen dat je er niet aan wilt denken. Hoe meer je dit echter denkt of tegen jezelf zegt, hoe meer je juist aan dit probleem, deze pijn, gaat denken.
Het negeren van een probleem kan op korte termijn soms wel werken. Op lange termijn heeft het geen gunstig, blijvend effect. Soms stapelen problemen zich meer en meer op en kunnen we een hardere weerbots krijgen wanneer ze opnieuw bloot komen te liggen.
Beter is het om deze zaken te aanvaarden of op te lossen op het ogenblik dat ze zich aandienen. Dit kan erg moeilijk zijn indien ze gevoelens van angst of stress oproepen. Aanvaarding wil niet zeggen dat je akkoord dient te gaan met sommige zaken. Wel dat je de realiteit aanvaard zoals deze op dat ogenblik is.
Wil je graag samen op weg?
Ben je op zoek naar iemand die jou, of je kind, in zijn groeiproces kan ondersteunen? Neem dan eens een kijkje op de website van de praktijk en ontdek wat Yoeka voor jou kan betekenen. Of plan je afspraak voor een gesprek.
Yoeka biedt oplossingsgerichte therapie voor kinderen (vanaf 7 jaar), jongeren en volwassenen bij angst- en stress gerelateerde klachten. En loopbaanbegeleiding met loopbaancheques erkend door VDAB.
Plan een afspraak
Vragen?
Heb je nog vragen, neem dan gerust contact op via onderstaand formulier. Of stel ze aan Charlotte de mot onze chatbot.
Laatst bijgewerkt in 2024