Is er een verschil tussen angst en stress?
Aangezien de symptomen, welke je gewaar wordt bij het ervaren van angst of stress, worden veroorzaakt door eenzelfde, chemische, reactie kan jij je afvragen of er een verschil bestaat tussen angst en stress?
We spreken van angst wanneer de symptomen optreden als reactie op een bedreigende situatie. Bij stress worden ze grotendeels veroorzaakt door zorgen. Daarnaast wordt angst meestal kortstondiger ervaren en kan stress weken, maanden of zelfs jaren aanhouden. Toch is deze scheiding niet altijd erg duidelijk en van daaruit worden de benamingen veelal door elkaar gebruikt.
De lichamelijke verschijnselen
De lichamelijke verschijnselen bij het ervaren van angst of stress zijn nagenoeg gelijk: een verhoogde hartslag, zweten, een kriebel of knoop in de maag, verminderd concentratievermogen…. Deze symptomen ontstaan door de fysiologische veranderingen die optreden wanneer je lichaam angst of stress ervaart.
De symptomen van angst en stress worden aangestuurd vanuit de hersenen. Gezien de hersenen geen onderscheid kunnen maken tussen een echte of ingebeelde bedreiging, gaan ze het lichaam altijd activeren wanneer er een dreiging wordt geregistreerd.
Deze dreiging kan verschillende vormen aannemen zoals: je zorgen maken over een sollicitatiegesprek, piekeren over een onopgeloste situatie, een brandend huis, een (bijna) auto ongeluk….
In al deze situaties zal je lichaam hetzelfde reageren, namelijk door het activeren van je stresszenuwstelsel of orthosympatisch zenuwstelsel. In situaties van een brand, of bijna ongeluk, is het nuttig dat je lichaam het stresssysteem in gang zet, hierdoor kan je snel reageren en jezelf in veiligheid brengen.
Je stresssysteem aan het werk
Wanneer jij je veel zorgen maakt, ga je echter dezelfde stress symptomen ervaren. Het gewaarworden van deze symptomen kan erg vervelend zijn als je bv in een vergadering zit, aan het winkelen bent, een presentatie moet geven…. Je hart begint harder te kloppen, je begint te zweten, wordt rood, je kunt minder goed nadenken en concentreren, … Op dit ogenblik is het activeren van het stress systeem minder nuttig en zorgt het vooral voor ongemak.
Is het nu angst of stress?
Het verschil tussen angst en stress is vaak moeilijk op te sporen. Een groot verschil speelt zich af bij de onderliggende oorzaak van de lichamelijke gewaarwordingen.
Wanneer we stress gewaar worden, is het soms moeilijker te duiden waar deze vandaan komt omdat stress een meer uitdijend karakter heeft. Van daaruit zijn we ons vaak niet bewust van het ontstaan van de lichamelijke signalen. Hierdoor worden ze over het algemeen als meer verontrustend ervaren en gaan we vaker op zoek naar een lichamelijke, medische verklaring.
Bij het ervaren van angst, zijn we ons vaak bewust waar we angstig voor zijn bv we zien een spin en voelen de signalen die ons lichaam uitzendt. Wanneer de dreiging of in dit geval de spin uit ons zicht verdwenen is, zakken de lichamelijke verschijnselen meestal erg snel. We zijn opgelucht en kunnen weer verder, al blijven we wel op onze hoede voor een nieuwe ontmoeting.
Toekomst en verleden
Een ander verschil tussen angst en stress is de beleving van tijd waarop de gevoelens betrekking hebben.
Angstgevoelens hebben vaker betrekking op de toekomst. We hebben schrik voor iets dat in de toekomst kan gebeuren vanuit zaken die we in het verleden hebben meegemaakt. Wanneer we bvb ooit zijn gebeten door een hond is dit een situatie die zich in het verleden heeft voorgedaan. Als we nu ergens een hond zien, ervaren we misschien een gevoel van angst. De angst die we dan gewaar worden, ontstaat omdat we bang zijn dat deze hond ons misschien ook kan bijten. Het angstgevoel komt naar voor vanuit een ervaring uit het verleden en projecteert zich op een mogelijke uitkomst in de toekomst (je kan niet zeker weten of deze hond je ook gaat bijten, de realiteit kan dus anders uitdraaien).
Stress ontstaat vaak vanuit een opeenstapeling van gebeurtenissen uit het verleden. We hebben bvb een drukke werkdag achter de rug, het verkeer richting thuis zit vast en je staat in de file, vervolgens mislukt je eten en zijn de kinderen lastig. Elk van deze momenten doet aanspraak op ons stresssysteem overbelasting hiervan zorgt voor chronische stress of stress zonder herstel. Dit laatste uit zich in lichamelijke klachten waar soms moeilijk een eenduidige oorzaak voor te vinden is.
Een nuttig hulpmiddel
Hoewel er zeker een aantal verschillen te vinden zijn tussen angst en stress, zijn er ook veel raakvlakken.
De aanwezigheid van ons stresssysteem is erg nuttig. Het zorgt ervoor dat we snel kunnen reageren bij gevaar. Daarnaast vormt het een soort kompas dat ons op koers houdt tijdens onze ‘levenswandel’.
Wanneer het alarmsignaal voor langere tijd actief blijft, en je een langere periode stress ervaart, is het nuttig te onderzoeken op welke vlakken je het roer kunt omgooien zodat je weer de juiste koers van je kompas volgt.
Wil je graag samen op weg?
Ben je op zoek naar iemand die jou, of je kind, in zijn groeiproces kan ondersteunen? Neem dan eens een kijkje op de website van de praktijk en ontdek wat Yoeka voor jou kan betekenen. Of plan je afspraak voor een gesprek.
Yoeka biedt oplossingsgerichte therapie voor kinderen (vanaf 7 jaar), jongeren en volwassenen bij angst- en stress gerelateerde klachten. En loopbaanbegeleiding met loopbaancheques erkend door VDAB.
Plan een afspraak
Vragen?
Heb je nog vragen, neem dan gerust contact op via onderstaand formulier. Of stel ze aan Charlotte de mot onze chatbot.
