Wat is piekeren?
Mensen hebben ongeveer 50.000 gedachten per dag. 95% van deze gedachten zijn repeterende gedachten. Dit wil zeggen dat je ze steeds weer opnieuw overdenkt. Daarnaast heeft onderzoek uitgewezen dat 75% van onze gedachten negatief zijn.
Of je het nu wilt of niet, je hoofd is heel de dag bezig met het produceren van gedachten.
Mensen piekeren over allerlei zaken: het werk, de kinderen, zijn relatie, gezondheid, het leven, hoe men bij een ander overkomt, wat men gezegd heeft, wat men een volgende keer wil zeggen, …
Piekeren is iets waar we ons allemaal mee bezig houden. Van nature is piekeren een gezond mechanisme. Je komt voor een situatie waar je niet meteen een oplossing voor vindt, via gezond piekeren ga je verschillende mogelijkheden onderzoeken om met deze struikelblok om te gaan. Wanneer je een goede oplossing lijkt gevonden te hebben, ga je deze uitvoeren.
Wanneer is piekeren ongezond?
Dit zich herhalende denkpatroon wordt pas negatief indien je geen oplossing vindt voor je probleem of geen concrete acties durft te ondernemen en vast loopt in je gedachten. Hier denk je vaak over dingen die mogelijk kunnen gebeuren of in het verleden hebben plaatsgevonden. Soms kan het maken van een excuse board je op weg helpen om opnieuw in beweging te komen.
Daarnaast onderscheid is er nog een andere vorm van negatief piekeren. Dit zijn de oncontroleerbare gedachten die vaak bij je opkomen en waar je geen verdere exploratie naar behoeft. Deze gedachten hebben vaak betrekking op een oordeel over jezelf bv ik ben dik, ik ben lelijk, ik kan niets, ik ben niets waard…. Ze flitsen veelvuldig door je hoofd en je lijkt ze niet te kunnen stoppen. Deze gedachten halen je eigenwaarde en zelfvertrouwen naar beneden.
Gevolgen van piekeren
Zich steeds herhalende gedachten kosten veel energie en beïnvloeden je gevoelens. Het kan zijn dat je onzeker, angstig, verdrietig of bedroefd wordt. Daarnaast kan veelvuldig piekeren een paniekaanval of hyperventilatie uitlokken. Het kan ook verlammend werken: je bent niet meer in staat actie te ondernemen. Waardoor het kan zorgen voor gevoelens van stress, spanning en vermoeidheid. In het ergste geval kan het leiden tot burn-out of depressie.
Bij overmatig piekeren over mogelijke gevolgen van een beslissing kan ook vermijdingsgedrag optreden. Je gaat bepaalde situaties vermijden omdat je schrik hebt dat ze ‘slecht’ gaan aflopen. Dit kan dan weer faalangst of sociale angst tot gevolg hebben.
Soms kan het moeilijk zijn malende gedachten zelf te stoppen. Ze komen steeds weer op vanaf dat je opstaat, gewoon overdag of wanneer je wilt gaan slapen. Op dat ogenblik gaat het denken een groot deel van je leven beheersen. Je lijkt er geen controle meer over te hebben. Hoe meer jij je best doet om minder na te denken, hoe meer je aan bepaalde zaken lijkt te denken. Dit noemen we ook wel eens de paradox van de roze olifant op rolschaatsen.
Piekeren oorzaak
Door steeds weer dezelfde gedachten te herkauwen, raken de hersenen overbelast. Je raakt in een soort vicieuze cirkel waar je soms moeilijk uitgeraakt.
Doordat piekeren zo snel gaat, wordt het deel van de hersenen dat instaat voor het vinden van een oplossing overgeslagen. Hierdoor ga je steeds meer piekeren. De hersenen worden als het ware gekidnapt door de piekergedachten.
Piekeren behandeling
Meestal beseffen mensen wel dat overmatig blijven malen en nadenken weinig zin heeft en dat het nergens toe leidt. Toch is dit besef vaak onvoldoende om het te kunnen stoppen. Dit komt omdat het denkend deel van de hersenen wordt overgeslagen wanneer men last heeft van zich chronisch herhalende gedachten.
Het eerste doel van de behandeling is dan ook om de vicieuze piekercirkel te doorbreken en het denkende brein opnieuw te activeren.
Hoe verloopt therapie bij piekeren?
Doordat er twee verschillende vormen zijn van piekeren, vragen ze beiden een andere benaderingswijze.
Wanneer je piekert over een probleem waar je niet meteen een oplossing voor vindt en waar je vaak je hoofd over breekt, gaan we het probleem verder verkennen. Vooreerst gaan we aan de slag om de vicieuze piekercirkel te doorbreken.
Daarna kijken we waar de struikelblokken zitten en onderzoeken we welke mogelijkheden je hebt om er mee om te gaan. Therapie is hierbij zinvol omdat je leert je probleem vanop afstand en een andere invalshoek te bekijken. Zelf geraak je vaak niet verder omdat je bepaalde mogelijkheden niet meer ziet. Daarnaast kan het helpend zijn bij het zelfverzekerd nemen van een besluit en een volgende kleine stap richting deze keuze.
Het kan ook voorkomen dat je last hebt van repeterende gedachten die je niet verder wilt verkennen, hiermee bedoel ik negatieve gedachten die de ganse tijd door je hoofd flitsen zoals bv. ik ben dik, ik ben niets waard, ik kan niets …
Gedachten die je met andere woorden naar beneden halen, waar je niets aan hebt en waar je geen oplossing voor dient te zoeken. Bij deze vorm gaan we met oefeningen aan de slag om de malende gedachtestroom te stoppen. Daarnaast gaan we via zelfonderzoek werken naar meer zelfvertrouwen en zelfinzicht.
In het laatste geval wordt ook gewerkt met IEMT om de kern van het denken aan te pakken en in positieve zin te veranderen.
Wil je graag samen op weg?
Ben je op zoek naar iemand die jou, of je kind, in zijn groeiproces kan ondersteunen? Neem dan eens een kijkje op de website van de praktijk en ontdek wat Yoeka voor jou kan betekenen. Of plan je afspraak voor een gesprek.
Yoeka biedt oplossingsgerichte therapie voor kinderen (vanaf 7 jaar), jongeren en volwassenen bij angst- en stress gerelateerde klachten. En loopbaanbegeleiding met loopbaancheques erkend door VDAB.
Plan een afspraak
Vragen?
Heb je nog vragen, neem dan gerust contact op via onderstaand formulier. Of stel ze aan Charlotte de mot onze chatbot.
