Categorie: perfectionisme

Wat is perfectionisme nu precies ? (2020)

Wat is perfectionisme?

Perfectionisme is de angst om fouten te maken of niet goed genoeg te zijn. Hierdoor wil je graag alles onder controle houden en zaken ‘perfect’ doen. Aangezien dit onmogelijk is, zorgt dit vaak voor gevoelens van angst of stress.

Iemand die perfectionistisch ingesteld is, streeft ernaar de dingen steeds perfect te doen. Men mag geen fouten maken of wilt dat zaken helemaal verlopen zoals men ze van te voren bedacht heeft.

Op zich is een beetje een perfectionistische aanleg gezond. Je zet je in, zet door, werkt nauwkeurig, let op details en bent goed georganiseerd…. Als je iets doet, doe je het goed.

Perfectionisme wordt pas ongezond wanneer het je belet zaken te ondernemen.

Oorzaken van perfectionisme

Ongezond perfectionisme ontstaat vanuit gedachten over jezelf of over een situatie. Het komt voort vanuit de angst om niet te voldoen aan bepaalde verwachtingen die je van jezelf hebt of waarvan je denkt dat anderen ze voor jou hebben. Vaak ontstaat het vanuit denkkaders welke je hebt opgebouwd gedurende je levensloop.

Het kan zijn dat er in de thuiscontext bepaalde eisen werden gesteld en er hoge verwachtingen waren naar prestaties. Of misschien was er juist weinig aandacht voor bepaalde prestaties waardoor je steeds meer je best ging doen om opgemerkt te worden door zaken heel goed te willen doen om je zo te willen bewijzen. 

Naast de thuiscontext heeft ook  het schoolklimaat een bepaalde invloed gehad op jouw ontwikkeling. Opmerkingen van leerkrachten of andere jongeren kunnen mee aan de grond liggen van de neiging om dingen perfect te willen doen.

Naast het streven naar perfectie kan het ook zijn dat je het moeilijk vindt om controle los te laten. 

Hoe weet je of je perfectionistisch bent?

Mensen met perfectionisme zijn vaak bang om fouten te maken of om niet goed genoeg te zijn. Ook kan het zijn dat je angstig bent wanneer zaken anders gaan lopen dan je wenst zodat je controle verliest.

In beide gevallen is er sprake van een onderliggende angst welke invloed heeft op jouw gedachten en handelen.

Deze angst kan zich op verschillende manieren uiten zoals bv 

– overmatig piekeren
– paniekaanvallen
– keuzestress
– gevoelens van stress
– geen fut of energie om dingen te ondernemen
– uitstelgedrag
– dingen vermijden om te doen
— …

Hierdoor word je geremd dingen te ondernemen en doe je niets meer. Je gaat twijfelen, wordt onzeker en verliest zelfvertrouwen. Wanneer je dan toch iets moet doen bv voor je werk of thuis, ervaar je vaak gevoelens van stress of raak je in paniek.

Doordat je vanuit angst gaat handelen gebeurt het wel eens dat dingen ‘mislukken’ of beter: anders lopen dan je vooropgesteld had. Hierdoor wordt de twijfel en angst groter en kom je langzaam in een vicieuze cirkel terecht.

Gevolgen perfectionisme

Perfectionisme wordt een probleem als het je belemmert of verlamd in je denken of doen.

Vanuit de angst fouten te maken of niet aan bepaalde verwachtingen te kunnen voldoen, komt het voor dat mensen met perfectionisme situaties gaan vermijden of uitstellen. Men is erg zelfkritisch en laat zijn eigenwaarde afhangen van prestaties. De lat wordt hoog gelegd voor zichzelf en soms ook voor anderen. 

Door de lat te hoog te leggen, kan je nooit voldoen aan de eisen die je aan jezelf stelt. Hierdoor ontstaat het gevoel van niet goed genoeg te zijn wat invloed heeft op je zelfvertrouwen en zelfbeeld. 

Wanneer men last heeft van ongezond perfectionisme sluit men niet meer aan bij wie men in zijn ware kern is. Daarnaast vraagt het ‘perfect’ willen zijn erg veel energie en haalt men er weinig energie uit. Hierdoor kan het gebeuren dat men ongelukkig wordt, een burn-out krijgt,, last van paniekgevoelens of stress of in erger geval: een depressie.  Ook loopt men soms kansen mis bv diploma, promotie, een fijne ervaring…

Behandeling perfectionisme

Perfectionisme is in de kern een angstproblematiek die zich vaak manifesteert via de gedachten. Je streeft naar perfectie en wil graag controle houden over zaken uit de omgeving. Omdat dit onmogelijk is, vertalen deze gedachten zich in allerlei negatieve gevoelens en/of uitstel- of vermijdingsgedrag. 

Door de onderliggende angst gaat men perfectionisme eerder ervaren als een ongemak dan als kracht. Om helemaal tot rust te komen is het nuttig deze onderliggende angst te erkennen en tot rust te brengen. 

Wanneer het angstige gevoel tot rust is gekomen, kan men stap voor stap groeien naar een positiever zelfbeeld. Om van daaruit ruimte te scheppen om te leren anders met fouten om te gaan. 

Fouten zijn immers een onderdeel van het leven. Zonder het maken van fouten kan je niet groeien. De hersenen houden van fouten , zodat je kunt leren en verder ontwikkelen. Vanuit het plastische karakter van de hersenen, zijn ze steeds in staat om te groeien en nieuwe dingen te leren. 

Het ontwikkelen van helpende gedachten kan een onderdeel zijn van het vrijkomen van perfectionisme. Hierdoor kan je langzaam naar je ‘goed genoeg lat’ groeien en ervaren hoe je deze kunt hanteren. 

Gezien een perfectionistische ingesteldheid invloed heeft op veel facetten van het leven, is het nodig hier stap voor stap van vrij te komen zodat je langzaam je comfortzone kan stretchen en kan groeien in kracht en zelfvertrouwen. 

Wil je graag samen op weg?

Ben je op zoek naar iemand die jou, of je kind, in zijn groeiproces kan ondersteunen? Neem dan eens een kijkje op de website van de praktijk en ontdek wat Yoeka voor jou kan betekenen. Of plan je afspraak voor een gesprek.

Yoeka biedt oplossingsgerichte therapie voor kinderen (vanaf 7 jaar), jongeren en volwassenen bij angst- en stress gerelateerde klachten. En loopbaanbegeleiding met loopbaancheques erkend door VDAB.

Plan een afspraak

Vragen?

Heb je nog vragen, neem dan gerust contact op via onderstaand formulier. Of stel ze aan Charlotte de mot onze chatbot.

    Waarom werkt het negeren van een probleem niet? (2024)

    Heb jij ook ooit geëxperimenteerd met het negeren van een probleem, in de hoop dat het vanzelf over zou gaan? Je bent niet de enige. Velen van ons hebben wel eens de neiging om problemen onder het tapijt te vegen, denkend dat als we er geen aandacht aan besteden, ze misschien wel vanzelf verdwijnen. Maar vaak komt het probleem dan juist harder terug, of het nu op de korte of lange termijn is.

    In de psychologie wordt dit soms uitgelegd aan de hand van wat we noemen de ‘paradox van de roze olifant op rolschaatsen’. Klinkt bijzonder, nietwaar? Het idee hierachter is dat het actief proberen te vermijden van bepaalde gedachten of problemen ze alleen maar meer op de voorgrond plaatst in onze gedachten.

    Het negeren van een probleem

    In het leven worden we regelmatig blootgesteld aan uitdagende omstandigheden. De ene keer lukt het beter om hier mee om te gaan dan een andere keer.

    Sommige zaken kunnen een grote emotionele impact op ons hebben. In dit geval wordt al eens de goedbedoelde raad gegeven dat je de draad terug op moet nemen, je moet herpakken. En vaak doen we dit ook. We gaan allerlei dingen inbouwen in ons leven om een innerlijke onrust of emotionele pijn niet te moeten voelen.

    Dit negeren van een probleem is echter steeds een korte termijn oplossing. En dan nog niet eens een goede. Want vroeg of laat komt de pijn opnieuw naar boven al kunnen we dan vaak niet meer achterhalen hoe het komt dat we zo uit balans worden gebracht.

    Wat heeft dit nu met een roze olifant op rolschaatsen te maken?

    Zie je de olifant op bovenstaande foto? Hij is niet bepaald roze en draagt geen rolschaatsen. Het is dus eigenlijk een gewone olifant die je ziet. Niets speciaals aan, kan je denken. En toch, misschien heb je opgemerkt dat deze olifant wel erg alleen is. 

    • Zijn olifanten normaal geen kuddedieren? 
    • Zou hij eenzaam zijn? 
    • Gaat hij het wel overleven, zo alleen in de jungle? 
    • En leven olifanten überhaupt wel in de jungle, of waar komen ze overal voor?
    • Hoe staat het eigenlijk met de levensverwachting en -kwaliteit van de olifant vandaag de dag? 

    Laten we daar maar niet aan denken, want dit maakt ons niet bepaald gelukkig. Dus leg dit artikel even opzij en doe je uiterste best om één minuut niet aan deze of andere olifanten te denken. Wat er ook gebeurt, zorg dat je niet aan deze of andere olifanten denkt of nog erger dat er een olifant vanuit je geheugen op je netvlies verschijnt. Probeer het maar even. Als je het moeilijk vindt, zeg dan gewoon tegen jezelf dat je nu niet aan olifanten wilt denken.

    En is het je gelukt?

    Is het gelukt om niet aan deze of andere olifanten te denken? 

    De kans is zeer groot dat je hier niet in geslaagd bent en je bent zeker niet de enige die hier moeite mee heeft.

    Dit heeft betrekking op het feit dat de hersenen zijn ontworpen om ons te beschermen. Wanneer we een label kleven op zaken welke we opzettelijk willen vergeten of waaraan we niet willen denken, plakken de hersenen er een sticker ‘heel erg belangrijk’ of ‘VIP’ (=very important problem) op. 

    Hierdoor gaan we ze juist beter en vaker herinneren en heeft onze actie een omgekeerd of paradoxaal effect. We geven de hersenen het signaal dat deze gebeurtenis of boodschap juist erg belangrijk is. Waarom zouden we ze immers willen vergeten? 

    Meestal is dit omdat ze ons angst of pijn bezorgt. Dit zijn twee zaken welke gevaar kunnen betekenen voor onze overleving en van daaruit gaan de hersenen er dus juist extra aandacht aan besteden, aangezien zij de taak hebben ons te beschermen tegen gevaar.

    Van daaruit gaan pijnlijke herinneringen of verontrustende gedachten juist sterker naar voor komen wanneer we veel moeite doen om ze niet te voelen of aan te denken.

    Wat kan je doen als het probleem meer en meer op de voorgrond komt?

    Op een bepaald moment in ons leven, meestal wanneer we onder stress staan, komt de pijn – welke we hebben getracht te negeren – opnieuw naar boven. 

    In dat geval is het vaak moeilijk om ze nog verder te negeren.

    Zoals je met het experiment met de olifant gemerkt hebt, kan je dan wel proberen tegen jezelf te zeggen dat je er niet aan wilt denken. Hoe meer je dit echter denkt of tegen jezelf zegt, hoe meer je juist aan dit probleem, deze pijn, gaat denken. 

    Het negeren van een probleem kan op korte termijn soms wel werken. Op lange termijn heeft het geen gunstig, blijvend effect. Soms stapelen problemen zich meer en meer op en kunnen we een hardere weerbots krijgen wanneer ze opnieuw bloot komen te liggen.

    Beter is het om deze zaken te aanvaarden of op te lossen op het ogenblik dat ze zich aandienen. Dit kan erg moeilijk zijn indien ze gevoelens van angst of stress oproepen. Aanvaarding wil niet zeggen dat je akkoord dient te gaan met sommige zaken. Wel dat je de realiteit aanvaard zoals deze op dat ogenblik is.

    Wil je graag samen op weg?

    Ben je op zoek naar iemand die jou, of je kind, in zijn groeiproces kan ondersteunen? Neem dan eens een kijkje op de website van de praktijk en ontdek wat Yoeka voor jou kan betekenen. Of plan je afspraak voor een gesprek.

    Yoeka biedt oplossingsgerichte therapie voor kinderen (vanaf 7 jaar), jongeren en volwassenen bij angst- en stress gerelateerde klachten. En loopbaanbegeleiding met loopbaancheques erkend door VDAB.

    Plan een afspraak

    Vragen?

    Heb je nog vragen, neem dan gerust contact op via onderstaand formulier. Of stel ze aan Charlotte de mot onze chatbot.

      Laatst bijgewerkt in 2024