Wanneer je last hebt van psychosomatische klachten ervaar je (verschillende) lichamelijke klachten waar medisch geen oorzaak voor te vinden is. Vaak volgt er een lange zoektocht naar verheldering en verbetering al hoeft dit niet altijd zo te zijn.
Wat zijn psychosomatische klachten?
Psychosomatische klachten zijn onverklaarde lichamelijke klachten waar een arts of specialist geen directe medische verklaring voor kan vinden en die niet van zichzelf overgaan. Deze klachten kunnen uiteenlopend zijn, net als de vele onderzoeken die er meestal aan verbonden zijn.
Mensen die lijden aan psychosomatische klachten hebben vaak al een lang parcours in het medische circuit afgelegd vooraleer ze hulp zoeken. Vaak komt dit omdat het een hele tijd duurt vooraleer men inziet (en aanvaard) dat de klachten een andere dan medische oorzaak hebben.
Om alle mogelijkheden uit te sluiten is het belangrijk om alle onderzoeken, die nuttig blijken, te laten uitvoeren. Pas dan kan je gerust zijn dat er niets anders aan de hand is en zoeken naar andere hulpbronnen.
Psychosomatische klachten of niet?
Het herkennen van psychosomatische klachten (of ook wel functionele klachten of onverklaarde klachten) is niet eenvoudig. Vaak hebben mensen die hier aan lijden het gevoel dat ze niet serieus genomen worden en van het kastje naar de muur worden gestuurd.
Niettegenstaande men medisch niets (ernstig) kan vaststellen zijn deze onverklaarde lichamelijke klachten echte klachten.
Je verzint niets, bent niet zot aan het worden, beeld je niets in, je doet niet alsof, stelt je niet aan en doet dit ook niet met opzet om aandacht te krijgen of andere: je pijn en ervaring is echt!
Symptomen psychosomatische klachten
De kenmerken van deze klachten kunnen zeer divers zijn:
- Rugpijn
- Nekpijn of schouderpijn
- Buikklachten
- Hoofdpijn
- Darmklachten
- Maagklachten
- Ademhalingsklachten zoals hyperventilatie, astma of benauwdheid
- Spanningsklachten
- Spierkrampen of spiertrekkingen
- Migraine
- Pijnklachten
- Vermoeidheid
- Oorsuizen of tinnitus
- Slaapproblemen
- Huidaandoeningen en jeuk
- Misselijkheid
- Duizeligheid
- Verminderde of juist grotere eetlust met invloed op het gewicht (afvallen of bijkomen)
- Tintelingen in het aangezicht of vingers
- Pijn op de borst
- Keelpijn of gevoel van een dichtgeknepen keel soms moeite met praten (heesheid) of veel hoesten
- Constipatie of diarree
- Slikklachten
- Zure oprispingen en/of zuurbranden van de maag
- Een knorrende of rommelende buik
- Opgezette buik of opgezet gevoel in de buik
- Veel winden laten of boeren
- Uitvalverschijnselen: plots uitvallen van spieren waarbij het voelt alsof een deel van het lichaam verlamd is, alsof de spieren geen enkele kracht meer hebben. Evenwichtsproblemen, problemen met het zicht, gehoor of gevoel.
- Koude of warme handen of voeten
- Hartkloppingen of hartritmestoornissen
- …
Deze klachten hangen ook vaak samen met bepaalde lichamelijke syndromen zoals chronisch vermoeidheidssyndroom, prikkelbare darmsyndroom of fibromyalgie.
Zoals je kunt zien hebben psychosomatische klachten een uitgebreide verschijningsvorm. Veel mensen ervaren ook meerdere klachten tegelijk. Vandaar dat het soms moeilijk is om hier meer grip op te krijgen.
Naast lichamelijke last ervaren deze mensen ook hinder op andere domeinen in het leven zoals:
- Gedrag: vaak een andere houding aannemen om bepaalde lichaamsdelen niet te overbelasten. Hierdoor krijgt men dan weer last op andere plaatsen.
- Emoties: Een gevoel van niet serieus genomen te worden, er alleen voor te staan. Een gevoel van machteloosheid, boosheid, onzekerheid en ook angst. Omdat er medisch geen oorzaak te vinden is, gaan mensen vaak zelf op zoek naar informatie op het internet waarbij men vaak bij de ergste scenario’s uitkomt zoals kanker of andere. Sommige mensen zijn door de klachten beperkt in hun functioneren wat een waardeloos, nutteloos gevoel tot gevolg kan hebben.
- Denken: Omdat de klachten onduidelijk zijn, is men hier vaak erg op gefocust. Van daaruit dat psychosomatische klachten ook hypochondrie in de hand kunnen werken. Men wil van de pijn af en zoekt naar oplossingen. Vaak wordt er veel gepiekerd over de klachten en/of de gevolgen er van.
- Lichamelijke ervaringen: Omdat men angst heeft voor de pijn en onzeker is over het lichaam en wat mag of niet mag, gaat men vaak situaties vermijden. Hierdoor mist men soms leuke ervaringen en wordt de algehele conditie negatief beïnvloedt.
- Sociale leven: Doordat de klachten onverklaarbaar blijven, is er soms onbegrip uit de omgeving. Hierdoor (en door de klachten die men ervaart) gaat men zich soms afzonderen en minder deelnemen aan bepaalde sociale aangelegenheden
- Werk: Wanneer men veel last heeft van bepaalde klachten kan het zijn dat een persoon uitvalt op het werk of niet meer in staat is om het werk te hervatten.
Door al deze onzekerheden is het soms moeilijk om positief te blijven en bestaat het risico dat men in een negatieve spiraal belandt.
Niettegenstaande dat de oorzaak van de klachten niet medisch te verklaren valt, wil dit niet zeggen dat er geen andere verklaringen mogelijk zijn. Vanuit een psychisch oogpunt zijn al deze klachten te verklaren waardoor behandeling dus mogelijk is.
In vele gevallen is dit een stapsgewijs proces met kleine stapjes vooruit. Waar zeker geen belofte kan gemaakt worden dat je klachten nooit meer de kop zullen opsteken, wel dat je inzicht krijgt in je klachten en zaken die ze veroorzaken. Waarbij bepaalde diepere oorzaken kunnen aangepakt worden zodat je klachten op termijn in mindere mate of in mindere intensiteit zullen voorkomen.
Hierdoor kan je kwaliteit van leven aanzienlijk verbeteren doordat er weer mogelijkheden ontstaan en je opnieuw geruster en vrijer kunt leven.
Hoe ontstaan psychosomatische klachten?
Psychosomatische klachten vinden hun oorzaak in de geest of psyche (soma is een ander woord voor lichaam). Het zijn dus met andere woorden klachten die ontstaan in de geest en invloed hebben op het lichaam.
Net zoals er een diversiteit aan klachten op de voorgrond kan treden, zijn er ook verschillende oorzaken die deze klachten kunnen triggeren. Vaak zijn ze wel terug te voeren naar het domein van emoties en hoe we hier mee omgaan.
Denk hierbij aan stress, angst, verdriet, ingrijpende ervaringen, trauma, woede, schuldgevoelens, schaamtegevoelens, conflicten, familiale problemen, hoge werkdruk, de manier waarop je naar jezelf en het leven kijkt …
In vele gevallen gaat de oorsprong van de klachten terug naar de kindertijd. Om echt verlichting te vinden is het dus nodig om ook hier een licht op te werpen.
Het stap voor stap uitdiepen van je klachten, en hier mee aan de slag gaan, zorgt voor verbetering op lange termijn. Wanneer er enkel aan het verhelpen van de symptomen wordt gewerkt, zorgt dit ervoor dat de klachten makkelijker terug komen en jij je heel je leven zal moeten behelpen met oefeningen om je klachten onder controle te houden. Hoewel het een confronterend proces kan zijn, is het zeker de moeite waard om er van los te komen.
Veelal wordt in deze trajecten ook gebruikt gemaakt van oefeningen uit hypnose en IEMT.
Helpen medicijnen bij de behandeling van psychosomatische klachten?
Gezien de klachten anders dan van medische aard zijn, helpen medicijnen niet om de klachten op te lossen.
Wel kunnen deze ondersteunend werken om bv beter te slapen, je beter in je vel te voelen, pijn te verminderen, ontspannende middelen of medicatie welke angstgevoelens of andere emoties temperen.
Wanneer je stopt met de medicatie, zullen de klachten opnieuw de kop opsteken omdat er in de kern niets is verandert.
Hoe kom je van psychosomatsche klachten af?
Zoals hierboven reeds aangehaald bestaat de benadering van psychosomatische klachten uit een stapsgewijze behandeling van je klachten.
Een eerste stap die nodig is om met je klachten aan de slag te gaan, is aanvaarding. Zolang je niet kan aanvaarden of geloofd dat je zelf zaken in handen kunt nemen, zal het volgen therapie weinig effect hebben. Van daaruit is een heldere verklaring en uitsluiting van een medische diagnose een eerste stap in je proces naar beterschap.
Omdat je waarschijnlijk veel last hebt van bepaalde klachten is het zinvol hier eerst verbetering in te ervaren. Hiervoor worden verschillende oefeningen aangereikt afhankelijk van de aard van de klachten.
In een volgende stap wordt uitgediept wat je klachten precies triggert en wordt deze onderliggende oorzaak verder aangepakt. In deze stap wordt, naast meer inzicht op jezelf als persoon, de eventuele invloed van de omgeving eveneens bekeken (partner, familie, werk…)
Wil je graag samen op weg?
Ben je op zoek naar iemand die jou, of je kind, in zijn groeiproces kan ondersteunen? Neem dan eens een kijkje op de website van de praktijk en ontdek wat Yoeka voor jou kan betekenen. Of plan je afspraak voor een gesprek.
Yoeka biedt oplossingsgerichte therapie voor kinderen (vanaf 7 jaar), jongeren en volwassenen bij angst- en stress gerelateerde klachten. En loopbaanbegeleiding met loopbaancheques erkend door VDAB.
Plan een afspraak
Vragen?
Heb je nog vragen, neem dan gerust contact op via onderstaand formulier. Of stel ze aan Charlotte de mot onze chatbot.